Urianhkai

http://www.youtube.com/watch?v=Qy6oJhdM6AA Урианхай нь хэл, соёл, угсаа гарал нэгтэй Монголын олон ястны нэг болохын дээр гарал үүслийн хувьд Монгол угсаатан дотроосоо одоогийн нэрээрээ тэмдэглэгдэж ирсэн хамгийн эртний гарал үүслийн түүхтэй угсаатан юм. Урианхай угсаатны түүхийг Хүннү гүрний дараах үе, Сяньби улсын үеэс эхлэлтэй гэж үздэг. Урианхай нь 7-р зууны үеэс анхны Монгол аймгийг Хиад, Дарлиган аймгуудын хамтаар үүсгэн байгуулсан гэж үздэг бөгөөд энэ талаар Эргүнэ Хүний домогт тодорхой өгүүлсэн байдаг. XIII зуунд буюу Их Эзэн Чингис хааны үед Урианхай аймгаас Зэлмэ, Сүбэдэй зэрэг олон баатарлаг жанжин төрөн гарч байсан тухай Монголын нууц товчоонд өгүүлсэн байдаг. Чингис хааны есөн өрлөг жанжины нэг Зэлмэ нь Чингис хааны амийг гурвантаа аварч, цэргийн их жанжин Сүбэдэй нь Чингис хааны байлдан дагуулалтад онцгой үүрэг гүйцэтгэж байжээ. Дундад Ази, зүүн Европын улс орнуудыг Сүбэдэй жанжины удирдсан их цэрэг байлдан эзэлж байжээ. Дундад зууны үед Урианхай аймаг Хэнтийн нуруунаас Хөвсгөлийн уулс руу нүүж, улмаар тэндээс Ойрад Монголчуудын нэрэн дор Или, Тарвагатайн нуруу руу нүүсэн байна. Зүүнгарын хаант улсын үед Галдан Бошигт хааны удирдлаган дор дайн тулаанд оролцож явжээ. XVIII зууны дунд үеэс Алтайн нуруунд суурьшиж тэндээ одоог хүртэл аж төрж байгаа болно. Алтайн Урианхайчуудын хувцас Энэ олон жилийн нүүдэл, суудлын үеэр Урианхай аймаг нь нутагшин суурьшсан газар усныхаа нэрээр Хэнтийн Урианхай, Хөвсгөлийн Урианхай, Алтайн Урианхай гэж нэрлэгдэн иржээ. Одоогоор Хэнтийн нуруунд нутаглаж байсан Урианхайчууд Говь-Алтай аймгийн 5-6 сумдаар тархан нутаглаж, Халх ястны Урианхай овог гэж нэрлэгдэн аж төрж байна. Харин Хөвсгөлийн Урианхайчууд Хөвсгөл аймгийн нутгаар, Алтайн Урианхайчууд Алтайн нуруу даган нутаглаж байна. Тува буюу Тагнын Урианхай Эдгээр Монголын Урианхайчуудаас гадна ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Тува Улсад буй Тувачуудыг мөн Тагнын Урианхай гэж нэрлэж ирсэн байна. Эдгээр нь Түрэг хэл, соёлтой угсаатан бөгөөд XIV-XV зууны үед Урианхайчууд Хөвсгөл нуурын нутаг руу нүүж нутагласан үеэс эхлэн Хөвсгөлтэй зэргэлдээ орших Тагнын нурууны Тува иргэд (анхны нэр нь Тоба улсын үеэс гаралтай) Урианхайн нэрийг авч Тагнын Урианхай гэж нэрлэгдэх болсон юм. Тэдний уугуул нэр нь Тува буюу Тоба болно. http://mn.wikipedia.org/wiki/Урианхай http://mongol_tuuragatan.blog.gogo.mn/read/entry79015

4-уулын аялал багийнхантай - Чингэлтэй хайрхан

Чингэлтэй уул нь Улаанбаатар хотын хойморт орших үзэсгэлэнтэй сайхан уул. Мөн төрөл бүрийн цэцэгсээр баян юм байна лээ. Би ч хорхой хөдлөөд баахан цэцэгний зураг авсан боловч ихэнхийн нэрийн мэдэхгүй ямарч байсан зураг нүдлэгдээд ирэхэд нэрийг дараа нь тогтооход амар байх оо.

Сайн уу миний найзаа

Удаан хугацаанд блогтоо морилон саатаж, хууч хөөрсөнгүй болохоор их санасан байхийн.Одоо нэг хэсэг чамаасаа салахгүй сонин сайхан бичнээ.
Энэ хугацаанд сангийнхаа шугамаар олон ном цуглуулж асрамжийн төвийн бяцхан хүүхдүүдэд бэлэглэлээ одоо ч энэ ажлаа боломж гарвал үргэлжлүүлэх болно.
Мөн саяхнаас 4 уулын аялал бүлгийнхэнтэй цуг Чингэлтэй уул гарсан одоо энэ хагас сайнд Баянзүрх хайрханруу гарах гээд л,,,
Ямар ч байсан өнгөт энэ амьдралд өглөө болгон шинийг мэдэрч, гэрэлтэж байхыг хүсэж байна. Амьдрал үнэхээр баялаг агуу сайхан бөгөөд нэгэн үг байдгыг санав:

Амьдралыг чи алтаар үнэлвэл
Амьдрал чамайг алтаар мялаана
Эс тоож сохор зоос шиг хандвал
Эргээд чамайг элсний ширхэг шиг үзээд үлээчихнэ

үнэн үг шүү. Баялаг энэ амьдралд бахархан хайрлах зүйл үнэхээр олон,ингээд блогтойгоо нөхөрлөөд байж дэ

2010.04.11

Mongol baharhal ...

Монголын залуус ийм л шийдэмгий, зоригтой байх хэрэгтэй, Чулууны Ганхуягаас суралцъя

Арван долоохон насандаа дилер болж чадсан энэ залуу огцом шийдвэр гаргадаг ч алдах нь бага гэдэг. Тэрбээр Хас Банкийг байгуулжээ. Шинэ тутам байгуулагдаад байсан Монголын Хөрөнгийн биржийн хаалгаар чамин шар цүнх барьж, "инспектор" хэмээх гоёмсог гутал өшиглөж, цагаан цув намируулсан залууг орж ирэхэд хэний ч толгойд 17 настай хүүхэд гэж бодогдоогүй гэдэг. Брокер, үнэт цаасны талаар ярих англи хэлтэй гэгдэх энә хүүгийн үнэн дүр зураг амьдрал дээр шал өер байсан юм. Гоёмсог цүнх нь уранхай байсныг оёж, 10-р ангиа төгсөөд "Сургуульд орохгүй, ажиллана" хэмээн том толгой гаргаж, "Унгарт бага сага англи хәл үзэж байснаа мэддэг" гэж залсан гээд тэр хүүгийн дотор хоёр туйл тэрсэлдэж байлаа.


Гайхалтай нь тэр хэдхэн сарын дотор англи хэлээр ус цас шиг ярьдаг болж, Монголын цөөхөн орчуулагчдын нэг гэж хэлэгдэхдээ хүрсэн юм. Хэрвээ хаа нэгтэйгээс шидтэн гарч ирээд уг залууг мэргэлсэн бол дандаа огцом шийдвэрийг дураараа гаргаж, тэр болгон нь оносноор өндәр амжилтанд хүрнэ гэж хэлэх байсан биз.
Сайхан цагаан цувтай ганган залуу бол "Тэнгэр санхүүгийн нэгдэл"-ийг үүсгэн байгуулагч, өдгөө гүйцэтгэх захирлаар нь ажиллаж байгаа Ч.Ганхуяг юм. Хүүхэд ахуй цагаа тэр үеийн Баруун гэгддэг байсан Унгарт өнгөрүүлсэнээр Хуягаа бие дааж шийдвэр гаргадаг "чанар"-ыг эзэмшсэн байхыг үгүйсгэх аргагүй.

Аав, ээж хоёртойгоо ганзагын наймаанд явж, Унгарт суралцан банкир болж, үзэл бодолдоо хэт үнэнчийн хар-гайгаар Монголбанкийг орхин, 28-хан насандаа "Хас Банк"-ийг байгуулсан гээд түүний туулсан амьдралын түүх зарим өвөө нарынхаас хавьгүй баялаг болоод бас адал явдлаар дүүрчээ. Гэхдээ түүний амьдрал дандаа дардан замаар асар хурдтай давхисаар өдий хүрчихээгүй.

Унгарт банкираар сурч байхад аав нь өнгөрсөнөөр төлбөрөө төлөх нь бүү хәл ээж, дүү нартаа хэрхэн туслахаа мэдэхгүй барьц алдаж байсан, сонгон шалгаруулалтад тэнцсээр атал нас залуу хэмээн "буруудаж" байсан гээд тэр бэрхшээл зовлон бүрийн ард зөвхөн өөрийн сэтгэлийн хат, мэдлэг боловерол, туйлбартай зангийн хүчээр гарч чадсан билээ. Тэр банк л гэхээр нууцын хөшгөөр халхалдагтай эвлэрдэггүй. Харил-цагчдын нууц ойлгомжтой. Харин банкны хувь нийлүүлэгч, хөрөнгө оруулагчид нь ил тод байх ёстой гэсэн дэлхий нийтийн жишгийг ганцхан Ч.Ганхуяг л хэрэгжүүлж чадсан билээ. Өөрөөрхэлбэл, хүмүүечухамхэнд мөнгөөхадгалуулж байгаагаа мэдэж байх ёстой гэж ойлгож болно. Ингэснээрээ тэр "Хас" банкийг "Зөв банк" болгож чадсан юм.


"Зөв банк, Хасбанк"-ийг үүегэн байгуулагч Ганхуяг 1973 оны 11-р сарын 20-нд Улаанбаатар хотод Чулууны ууган хүү болон мэндэлжээ. Аав нь юм юманд сүйхээтэй, найз нөхдөөр хүрээлүүлеэн, дипломгүй л болохоос биш техник ой сайтай жолооч хүн байсан бол ээж нь ня-бо мэргэжилтэй нямбай хүмүүс байсан нь гурван хүүхдэд нь нөлөөлсөн болов уу. Түүний хүүхэд нас Микрт өнгөрсөн бөгөөд 23-р сургуульд элсэн орсоноо аз гэж бодож явдаг юм билээ.

Эрх дураараа өссөн тэр дэггүй тархи байсан гэж багш нар нь ярьдаг. Орос багш нарт загнуулж, номын амтанд орохын хэрээр улам бүр төлөвшиж, хааяа хэнэггүйтэн "муу" дүн авчихдаг байсан нь засарсан гэдэг.


1983 онд аавд нь Унгар дахь Монголын Элчин сай-дын жолоочоор ажиллах завшаан тохиолдсон учраас гэр бүлээрээ Будапештийг зорив. Хэдийгээр хүүхэд ч гэ-лээ социалист систем дотроо хувийн хэвшил хосолсон харьцангуй Барууны соёл, хөгжилтэй Унгар орны нөлөөлөл түүнд маш хурдан туссан гэж хожмоо дурсан ярьсан байдаг. Ч.Ганхуяг орос хэлтэй учраас Будапешт хотын дипломат ажилтнуудын хүүхдийн сургуульд орж суралцжээ. Тэндээс англи хэлний анхан шатны мэдлэг олсон төдийгүй олны дунд биеэ авч явахад суралцан, өөрийн гэсэн бодолтой болж, ертөнцийг үзэх үзлээ тодорхойлсон болов уу. Мэдээж хэрэг орон орны дипломатчдын хүүхдүүд үе тэнгийнхнээсээ арай л өөр байсан нь ойлгомжтой.


Энә бүхний нөлөөлөл хожмоо түүнээс илрэхийг хэн ч таах аргагүй байсан юм. Тэднийх 7-р ангид орох жил нь Монголдоо ирснээр хуучин ангидаа оржээ. 10-р ангиа 1991 онд төгсөөд Ч.Ганхуяг үе тэнгийнхнээсээ ганцаараа шахам шал өөр сонголт хийх нь тэр. Аав нь ажлаасаа гарч 1989 оноос эхлэн наймаанд мордож, Сингапураас цахилгаан бараа зөөдөг томчуулын тоонд багтсан байв. Ганц жишээ дурьдахад л Монголын анхны "Боинг" онгоцыг Солонгосоос авч ирэхэд зарим суудлыг нь авахуулж байгаад битүү ачаагаар дүүргэж хөлсөлж байсан гэдэг. Ер нь л аав, ээж хоёр нь урдаас авсан бараагаа Москва руу онгоцоор зөөж долоон хоногт хоёр ч эргэлт хийчихдэг байсан зэрэг нь түү-нийг наймаа хийх хүсэлд хөтөлжээ. Энә саналыг аав, ээж хоёр нь зөвшөөрсөнгүй.


Гэтэл мань эр "Ажил хийнэ" гээд гэдийчихэв. Дөнгөж байгуулагдаад байсан Хөрөнгийн биржийн захирал Золжар-гал Унгарт сурч байхдаа тэднийхтэй "ижий, ахай" бололцон орж гаралцаж байсан болохоор хүүгээ ажилд авахыг гуйв. Тухайн үеийн Хөрөнгийн биржийн дэд захирал Энхбаяр түүнийг ихэд дэмжсэн гэдэг. Ингэж Ч.Ганхуяг Хөрөнгийн биржийн дэргэдэх брокерийн курст 3-н сар суралцаж төгссөнөөр хамгийн залуу ажилтан нь болжээ. Уранхай шар цүнхээ оёод барьчихсан, цагаан цувтай ганган залуугийн маань анхны цалин нь 1200 төгрөг байсан бөгөөд хувцас хунар авч өмссөнөөр үеийнхнээсээ шал өөр ажил хэрэгч, чухал царайлсан хүн болж хувирсан гэдэг.
Англи хәл мэддэг гээд хэлчихсэн учраас орчуулагч хийх үүрэг хүлээлээ. Ичсэн хүн юу ч хийхээсээ буцдаггүй хойно доо, өдөрт 20-30 үг цээжилсээр англи хэлийг дорхноо сурч цөөхөн орчуулагчдын нэг болж дөнгөсөн билээ. Ч.Ганхуяг төр, засгийн чухал уулзалтуудад ч орчуулга хийж байсан юм. Хөрөнгийн биржид ганцхан жил ажилласан Ч.Ганхуяг нэг л өдөр аав, ээж хоёрынхоо наймаанд туслах шийдвэр гаргалаа. Ингээд ажлаасаа гарсан өдрөө л онгоцонд суугаад Москва руу нисч байсан түүхтэй. Авч очсон бараагаа бөөндөөд мөнгийг нь тоолж авах үүрэг түүнд оногдсон нь наймааны амтыг мэдрэхэд нөлөөлсөн гэж үздэг. Рублийн ханш уначихсан байсан учраас такси хөлслөөд багажинд нь дүүртэл рубль хийгээд явж доллараар солиулна. Нэгэнт мөнгө олж байсан болохоор ирээдүйгээ бодох нь зүйн хэрэг байв.


1993 оны хавар Ч.Ганхуяг бас л огцом шийдвэр гаргаж сурах хүсэлдээ хөтлөгдөн Унгар улсыг зорьжээ. Будапешт хотын Карл Марксын нэрэмжит их сургуульд шалгалт өгч тэнцээд банкны чиглэлээр суралцахаар болов. Уг сургууль нь нийгмийн шинэчлэл явагдсанаар Барууны сургалтын систем, арга барилаар англи хәл дээр хичээллэдэг байсан нь таалагджээ. Социализмын үед уг сургуулийг бас чиг цөөн хэдэн хүн төгссөн байдаг. Харин жилдээ 10 шахам мянган долларын зардал гаргаж төлбөртэй сурсан анхны монгол оюутан Ч.Ганхуяг болж таарсан билээ. 1993 оны 12-р сард аав нь зуурдаар өөд болсоноор бүх зүйл орвонгоороо эргэж, уй гашуу тохиолдлоо.
Ч.Ганхуяг тэр үед зөвхөн өөрийгөө буе ээж дүү нараа авч явах өрхийн тэргүүний үүрэг оногдож буйг мэдэреэн юм. Мөнх юм шиг санаж явсан хайрт эцэг нь залуугаараа өнгөрч, уй гашууд автаад байсан боловч ээж нь хүүдээ сургуулиа л төгсөхийг даалгаснаар түмэн бэрхшээл дундуур туучин 1997 онд сургуулиа бакалаврын зэрэгтэйгээр төгеч чадлаа. Монголд нэн хэрэгцээтэй байгаа банкирын мэргэжил эзэмшиж чадсан боловч түүний тол-гойд бизнес эрхэлж ээж, дүү нартаа туслахаас өер бодол орохгүй байсан гэдэг. Гэтэл түүнийг 80-аад оны эхээр дээрх сургуулийг төгссөн Монголбанкны дэд ерөнхийлөгч М.Болд дуудаж уулзаад "Ойрд манай сургуулийг монгол хүн төгеөөгүй. Би сургуульдаа бас чамд итгэж байна" гэсээр Хяналт шалгалтын хэлтэст ажилд авчээ.


"Сэргээн боеголт", "ХОТШ" банкууд дампуурах үеэр тэр хянан шалгагчаар ажиллажээ. "Сэргээн боеголт" банкийг "Голомт" банктай нэгтгэх асуудал дээр удирдлагуудтай санал зөрөлдсөн учраас тэр ажлаасаа гарах шийдвэрийг дахиад л огцом гаргалаа. Ч.Ганхуяг ажлаас гарах өргөдлөө бичээгүй шахам байхдаа"Микростарт"хэмээхжижигзээлийн төслийн удирдагч шалгаруулж авна гэсэн зарын дагуу 100-аад хүнтэй сонгон шалгаруулалтад ороод тэнцэх нь тэр.


Уг төслийг хэрэгжүүлэхээр иреэн НҮБ-ын ажилтан Роберт Кэйтер өмнө нь 25 нас ч хүрээгүй хүүхдээрээ шахам залуу зогеохыг хараад нүдэндээ ч итгэж чадаагүй гэдэг. Гэвч тэрбээр зориг гарган Ч.Ганхуягийг ажилд авахаар шийдсэн аж. НҮБ-ын Шадар суурин төлөөлөгч Д.Сүхжаргалмаа ч үүнийг нь дэмжжээ. Ч.Ганхуяг төслийн офис руу утсаар ярьтал "Бид хөдөө явах гэж байна. Чи одоохон вокзал дээр хүрээд ир" гэж хэлэхэд гэрээрээ орж хам хум хувцсаа сольсон болоод л яваад очиж.


Роберт Кэйтер түүнтэй хэдхэн үг солиод л хэн гэдгийг нь гадарласан уу "За, вагондоо сууцгаая" гэж хэлеэн гэдэг. Дорноговийн Хар Айраг сумыг довтолгох замдаа бичил зээлийн талаар бичсэн хоёр ном өгөв. Ч.Ганхуяг замдаа уг номуудыг уншаад НҮБ-аас хэрэгжүүлэх уг төсөл зөв зүйтэй, цагаа олсон зүйл бөгөөд төсөл дууслаа гэхэд цайллага хийгээд дуусчих зүйл биш, урт хугацаагаар хэрэгжих ажил гэдгийг нь ойлгосон учраас сэтгэл өөдрөг байлаа. Замдаа уг төсөлдөө "Хас" гэдэг нэр өгөхөөр тохирсон боловч "Хөгжлийн Алтан Сан" гэж нэрлэлээ. Хар Айраг суманд очоод хүмүүс цугларангуут Роберт "За, одоо төслөө танилцуул" гэж тулгасан нь шууд л уе руу түлхсэнтэй адил явдал болсон юм. Азаар Ч.Ганхуяг "сэлж" чадсанаар живэлгүй гарсан төдийгүй уг төслийг цааш нь аваад явчих хүн гэсэн итгэлийг төрүүлж чадсан билээ. Мөн анхны салбараа Сайншанд суманд байгуулж ч дөнгөлөө. Ч.Ганхуяг тэр америк эрийн нөлөөгөөр өөртөө итгэлтэй болсон гэж хожмоо дурсан ярьсан удаатай. Энә төсөлдөө Ч.Ганхуяг яагаад ч юм түмэн наст хээг билгэдэн "Хас" гэж нэр өгөх гэсэн боловч шүүмжлэлд өртжээ.


"Хөгжлийн Алтан Сан" төсөл 1999 оны 09-р сарын дундуур "Хөгжлийн Алтан Сан" нэртэй банк бус санхүүгийн байгууллага болж гэрчилгээгээ авсан юм. Түүний толгойд цаг ямагт л банк байгуулах санаа төрж, удаан судласны эцэст гүйцэлдүүлэхээр шийдэв. Тэрбээр 1997 онд найзуудтайгаа нийлж "Нэтмон" нэртэй банк буе санхүүгийн байгууллагыг байгуулсан байжээ. Ингээд 2000 онд "Хөгжлийн Алтан Сан", "Говийн эхлэл" ББСБ, "Нэтмон" зэрэг байгууллагууд хэлэлцээр хийж "Хас Банк"-ийг байгуулахаар тохиролцож чадлаа.
Ингэж2001 оны 12-р сарын 27-нд гурван тэрбум төгрө-гийн дүрмийн сантайгаар банк байгуулах лицензээ авсан юм. "Говийн эхлэл" нь герман захиралтай байв. Харин "Нэтмон"-ыг "Хөгжлийн Алтан Сан" худалдаж авсанаар "үгүй" болголоо.


Ийнхүү Монголын банкны системд Ч.Ганхуяг хэмээх залуухан банкир орж иреэнээр банкны сонгодог загварыг бий болгохын эхлэл тавигдсан гэж хэлж болно. Тэр анх удаа хүүхдийн "Ирээдүйн саятан", "Хасхүү" хадгаламжуудыг санаачилж чадсанаар 65 мянган "пацаан"-ыг хадгаламжтай болгож чадсан билээ. Ч.Ганхуяг аливаа зүйлийг өөрийнхөөрөө хийхийг хүсдэг. Тэр ч утгаараа банкаа дэлхийн жишигт нийцеэн сонгодог утгаар нь хөгжүүлж хэрэглэгчдийн итгэлийг дааж чаддаг болгохыг зорьсон юм.
Тиймээс банкийг бусдад итгэл төрүүлэхүйц нээлттэй болгох зарчим баримтлахаар шийджээ. Ингэснээр хувь нийлүүлэгчдийн талаарх мэдээллийг олон нийтэд ил тод болгов. Энә нь манай бусад банкуудад байдаггүйгээр үл барам үйлчлүүлэгчид чухам хэнд мөнгөө хадгалуулж, хэнийг баярлуулж байгаагаа мэддэггүй. Үүнийг л тэр то-дотгохыг хүссэн юм. Тэр гаднаас шинэ хөрөнгө оруулагч чөлөөтэй оруулж, ажилчиддаа л гэхэд 11 хувь буюу хоёр сая долларын хувьцаа эзэмшүүлеэнээр өөриймсөг сэтгэл, дулаан орчныг бүрдүүлэх менежментийг гайхалтай бас зоригтой хийсэн билээ. Тэр ч бүү хәл Голландын нэгэн банк, Америкийн компани, сангууд хувь нийлүүлж "Хас Бануны 55 хувийг эзэмшдэг байна. Энэ нь өөрөөсөө чадалтай, нөлөөтэй хүмүүсээр хүрээлүүлж ажилласнаар алдаа бага гаргаж зөв шийдэлд хүрнэ гэсэн үг.
Европын Сэргээн босголт, хөгжлийн банкл гэхэд Мон-голоос "Хас Банк"-инд түрүүлж зээл олгосон нь Ч.Ганхуяг аль таван жилийн өмнөөс харилцаа холбоо тогтоохоор өөрсдийгөө сайтар танилцуулж чадсаны үр дүн гэж хэлж болно. Мән хөдөө орон нутагт банкныхаа төлөөллийг бий болгохоос гадна хадгаламж зээлийн хоршоодыг банкиндаа түшиглэж байгуулан жинхэнэ утгаар нь хөгжүүлэхийг эрмэлзэж байна. Ийм ч учраас "Хас Банк"-ны бодлого 182 су-манд оччихоод байгаа аж.



Энә ном хүний тухай болохоос бизнесийн тухай биш юм. Тиймээс түүнийг чухам хэн болохыг илүү тодотгох нь зүйтэй байх. Ч.Ганхуяг жилдээ дор хаяад нэг удаа гадаадад явж өөриигөө хөгжүүлэхээр сургалтанд хамрагддаг. Түүнээс гадна мань эр дэлхийн олон оронд уригдаж банк, санхүүгийн талаар илтгэл тавьдаг гээд бодохоор танд нэг зүйл бодогдох биз ээ. Магадгүй тэр банк, санхүүгээс илүүтэйгээр хүний дотоод мән чанарыг таних урлагт төге суралцахыг эрмэлздэг юм шиг. Тэр яагаад ч юм өөртөө дэндүү итгэж сур-сан байдаг. Ингэснээрээ огцом шийдвэр гаргасан ч алдах нь бага. Ч.Ганхуяг мөнгө буе хүний сэтгэлийг цуглуулж "хадгаламжиндаа хийх" зөв банкийг байгуулж чадсан Монголын хамгийн авъяаслаг банкир билээ.
2009 оны 1 дүгээр сараас М.Болд-д үүрэгт ажлаа хүлээлгэн өгсөн билээ. Одоо тэрбээр ХасБанкны толгой компани болох ТэнГэр Санхүүгийн Нэгдэл ХХК-ийн Гүйцэтгэх Захирлаар ажиллаж байна.

Эх сурвалж: http://enkhtor.blogspot.com

Ñýòãýëèéí öàãààí õóí æèã¿¿ðýý äýëãýí íèñëýý
Ñýð¿¿í ñàéõàí Àëòàéí óóëñ äóíäóóð íèñëýý
Îíãîí äàãøèí áàéãàëèéí òºðõèéã íýõýí íèñëýý
Îð÷ëîí åðòºíöèéí ¿íýíèéã õàéí íèñëýý

http://www.youtube.com/watch?v=k2qN7AvbZ0k&feature=related